Sürekli konuşuyoruz: “Deprem olacak” Yetkili olan olmayan herkes konuşuyor şu büyüklükte şu kadar insan hayatını kaybedecek, şu kadar bina yıkılacak, şu kadar maddi hasar olacak, yazarı çizeri, işin uzmanları vatandaşlar hep konuşuyoruz.

Günlerce, haftalarca konuşuluyor olabilecek yeni depremler, tedbirler tekrar tekrar konuşuluyor. Televizyonlarda konu tartışılıyor ve katılımcılar tarafından yorumlar yapılıyor. Ve zaman geçtikçe ülkemizde yine depremler oluyor ve on binlerce can hayattan kopup gidiyor ve sonrasında depremlerde yaşanılan bütün zorluklar unutulup gidiyor.

Yıllar geçiyor ve bu geçen sürede ortada ne tedbir kalıyor? Ne de bir önlem. Geriye dönüp baktığımızda tekrar aynı acıları yaşıyoruz ve yine aynı konuları konuşuyoruz hala.

Evet İbn-i Haldun’un dediği gibi 'Coğrafya kaderdir’ bu sözü bir kez daha bu depremlerde yaşadık ve öğrendik. Topraklarımızın yüzde 92’sinin deprem kuşağında, nüfusumuzun da yüzde 95'inin bu deprem kuşaklarında yaşadığını biliyoruz, sanayi tesislerimizin yüzde 75'i deprem bölgelerinde yer almaktadır. Ülkemizde depremler oluyor ve bundan sonrada olmaya devam edecek.

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 4.17'de 7,7; Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde deprem oldu. Bu depremler 11 ilimizi etkiledi.  Bunun dışında Hatay'da 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki büyük artçı deprem daha meydana geldi. 

Bu bölgenin nüfusu yaklaşık 16 milyon civarında. Depremden etkilenen illere baktığımızda nüfusun yarısı yani 8 milyon insan direkt, geriye kalan 8 milyon nüfus da endirekt etkilenmiş, bulunmaktadır.

Depremin ardından devlet tüm güç ve imkanlarını seferber ederek ilk önce bu bölgelerde arama kurtarma faaliyetlerine başlamış, başta o bölgede yaşayan vatandaşlar olmak üzere, AFAD, TSK, STK arama kurtarma ekipleri, yaklaşık 56 ülkeden gelen arama kurtarma ekipleri ve gönüllüler ile deprem bölgesi dışından gelen vatandaşların elbirliği ile arama kurtarma faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.

Asrın felaketi olarak kayıtlara geçen bu deprem de 50 binin üzerinde vatandaşımız hayatını kaybetti. Özellikle Antakya şehri hayalet bir şehir haline bürünmüş, keza Samandağ, Kırıkhan’da aynı… Maalesef insanlar çaresizlik içerisinde şehirlerini terk ediyor, acı verici bir durum, gerçi geri dönen insanlarımızda var ancak bu dönen insanlarda malını mülkünü kaybetmiş durumdalar.

Onlarla konuştuğumda “Çok şükür birinci derecede yakın kaybımız yok ancak komşularımız arkadaşlarımızın çoğunluğunu kaybettik, bu acının tarifi yok. Anlatılmaz, sadece yaşanır” diyorlar. Kırıkhan’da evine misafir olduğumuz Ahmet Bey ise depremi yaşayanlardan bir başkası ona göre “Bu büyük felaket dünya tarihinde arka arkaya görülmemiş bir deprem” diyor ve sözlerini şöyle tamamlıyor “Diyebilirim ki Hatay'ın psikolojisi bozuldu aradan 35 gün geçti hala insanlar evlerine korkudan giremiyor” diyor.

Ülkemizde depremler oluyor ve olmaya devam edecek peki bundan sonra bir daha bu acıların yaşanmaması için nelerin yapılması gerekiyor acaba?

Konuya bu açıdan baktığımızda Mart 2023 tarihinde Cumhurbaşkanlığı SBB Deprem Sonrası Değerlendirme Raporu'nda şu ifadeler yer almaktadır:

‘Şehirlerin tekrar faaliyete geçmesi için harcanacak kaynakların yükü de oldukça ağırdır. Bu kapsamda, raporda depreme dirençli yerleşim alanlarının ülke genelinde yaygınlaşması için bir dizi kurumsal ve yasal değişiklik önerilmiştir.

Ayrıca, raporda söz konusu tedbirlerin doğru uygulanmasında azami titizliği ön plana alan ve tüm paydaşların (vatandaş, yerel yönetimler, kamu kurumları, meslek odaları, akademik çevreler vs.) iş birliğine dayanan afet risklerine karşı dirençliliğin artırılması için sistemsel değişiklikler önerilmektedir.

(Devam edecek)