Her yıl Ocak ayının 2. Haftası Dünya Enerji Tasarruf Haftası olarak kabul edilmekte ve bu hafta dolayısıyla bütün dünyada birtakım etkinlikler yapılmaktadır. Konu kendi ülkemiz açısından özellikle büyük önem taşıdığı için, özel nedenlerle gecikmiş olmasına karşın, bu yazı kaleme alınmıştır. Yazının hazırlanmasında daha önceki bir akademik konuşma vesilesiyle kaleme alınmış fakat yayımlanmamış çalışmamızdan da yararlanılmıştır.
Konuya ilişkin hatırlamamız gereken önemli noktalardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Dünyamızda bir yandan yaşamak için zorunlu bir enerji şekli olan besin enerjisi kıtlığı yüzünden her yıl yüz binlerce, hatta milyonlarca insan yaşamını yitirirken, diğer yandan sadece bizim ülkemizde her yıl tonlarca ekmek çöpe atılmaktadır.
- Erozyon ve hatalı kullanım, özellikle çok değerli tarım alanlarının gittikçe artan oranlarda betonlaşmaya açılması nedenleriyle tarım alanlarımız git gide zayıflamakta, üretim devamlı düşmektedir.
- Ormanlarımız hızla yok olmaktadır.
- Petrol, doğal gaz ve kömür gibi tükenebilir enerji kaynaklarımız yakın gelecekte tükenecektir.
- Plansız ve hızlı nüfus artışı nedeniyle kişi başına düşen besin ve diğer enerji miktarı devamlı azalmakta, insanlarımız yeterince beslenememekte, yeterince eğitilememekte; konut bulunamamakta, konutları ısıtmakta veya soğutmakta büyük güçlükler çekilmektedir.
- Başta hava ve su kaynaklarımız olmak üzere yaşadığımız çevre hızlı bir şekilde kirlenip bozulmakta, özellikle içilebilir ve kullanılabilir su kaynaklarımız hızlı bir şekilde azalmaktadır.
Ve bunlar gibi hepsi de enerji kavramıyla ilişkili daha birçok yaşamsal sorunları hafta etkinlikleri çerçevesinde hatırlamalı, bunlar üzerinde ciddi ve yapıcı bir şekilde düşünmeliyiz: düşünmeliyiz ve çareler aramalı, çareler bulmalıyız ki bu cennet dünya insan ırkı için bir cehennem haline, bir toplu mezar haline dönüşmesin.
Fizik kitaplarında “enerji iş yapabilme yeteneği” olarak tanımlanmaktadır. Canlılar, özellikle insanlar için “enerji hayattır” diye de tanımlayabiliriz. Çünkü canlılar yaşadıkları her saniye belirli miktar enerji kullanmak zorundadır. Bir canlının kullandığı enerji miktarının sıfırlanması, onun yaşamının sona ermesi, yanı öldüğü anlamı taşır.
Dünyamızda ve tüm evrende enerji çok çeşitli şekillerde bulunmakta ve bir şekilden diğerine dönüşebilmektedir. İnsanlar yaşayabilmek, hayatta kalabilmek, kendilerini tehlikelere karşı koruyabilmek, uygarlığı geliştirip yaşam kalitesini yükseltebilmek için, başta besin enerjisi olmak üzere çeşitli formlarda enerji tüketmek zorundadırlar.