Son yıllarda Türkiye ekonomisiyle ilgili tartışmaların merkezinde hep aynı soru var: "Büyüyor muyuz, küçülüyor muyuz?" Bu sorunun cevabı, genellikle ekonomik büyüme rakamlarıyla verilse de, asıl önemli olan bu büyümenin bireylerin cebine ne kadar yansıdığıdır. İşte bu noktada, kişi başına düşen milli gelir verileri hayati bir gösterge olarak karşımıza çıkıyor. 2024 yılı için açıklanan verilere baktığımızda, Türkiye'de kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 15 bin 463 dolar olarak hesaplandı.

Bu rakam, daha önceki yıllarla kıyaslandığında önemli bir artışa işaret ediyor ve birçok uluslararası kuruluş tarafından da Türkiye ekonomisinin kaydettiği ilerlemenin bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Dünya Bankası verilerine göre, 2024 itibarıyla Türkiye, 1.32 trilyon dolarlık GSYH ile dünyanın en büyük 20. ekonomisi konumunda. Rakamların arkasındaki hikâye peki, bu rakamlar ne anlama geliyor? Kişi başına düşen milli gelir, bir ülkenin toplam ekonomik çıktısının nüfusa bölünmesiyle elde edilen bir istatistik. Yani, bir ülkenin refah seviyesini, bireylerin ortalama yaşam standardını kabaca gösteren bir ölçüt. Ancak bu ölçütün tek başına yeterli olmadığını da kabul etmek gerekiyor. Bir ülkenin kişi başına düşen geliri yüksek olabilir, fakat bu gelir dağılımındaki adaletsizlikler nedeniyle halkın büyük bir kesimi için bu refah hissedilir olmayabilir. Örneğin, Türkiye'deki gelir dağılımı verilerine baktığımızda, bölgeler ve hatta iller arasında büyük farklılıklar olduğunu görüyoruz. Kocaeli, İstanbul Ankara Bursa ve Antalya gibi sanayi ve turizm merkezleri, kişi başına düşen gelirde listenin en üst sıralarında yer alırken, ülkenin diğer bölgeleri daha düşük gelir seviyelerinde kalabiliyor. Bu durum, ekonomik büyümenin tüm topluma eşit şekilde yayılmadığına dair önemli bir ipucu veriyor. Dünya Sıralamasında Neredeyiz? Türkiye'nin kişi başına düşen gelirinin 15 bin doları aşması önemli bir başarı olsa da, küresel arenadaki yerimiz hala orta gelir grubunda yer alıyor. Dünya genelindeki sıralamalara göz attığımızda, İsviçre (yaklaşık 90 bin dolar), Singapur (yaklaşık 67 bin dolar) ve ABD (yaklaşık 66 bin dolar) gibi ülkelerin kişi başına düşen gelirde açık ara önde olduğunu görüyoruz. Bu ülkelerle aramızdaki makas hala oldukça açık. Bununla birlikte, Türkiye'nin son yıllarda gösterdiği performans, birçok gelişmekte olan ülkenin üzerinde seyrediyor. Özellikle Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi diğer büyük ekonomilerle kıyaslandığında, Türkiye'nin konumu dikkat çekici bir noktada. Geleceğe Yönelik Beklentiler 2024 verileri, Türkiye ekonomisi için bir nevi eşik atlama noktası olabilir. Bu ivmenin sürdürülebilmesi için önümüzdeki dönemde yapısal reformların hız kazanması, yüksek katma değerli üretime odaklanılması ve gelir dağılımı eşitsizliğinin azaltılması kritik önem taşıyor. Eğer bu adımlar atılmazsa, kişi başına düşen gelirdeki artışın sadece bir istatistik olarak kalması ve halkın refahına yansımaması gibi bir riskle karşı karşıya kalabiliriz. Sonuç olarak, 2024 verileri, Türkiye ekonomisinin büyüme potansiyelini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Ancak asıl hedef, bu potansiyeli somut bir refah artışına dönüştürmek ve bu refahı toplumun her kesimine adil bir şekilde yaymaktır. Türkiye'nin bu hedefe ulaşabilmesi için, ekonomik verilerin ötesine geçerek, insanların günlük yaşamlarına dokunan politikalar üretmesi gerekiyor.