SON DAKİKA
Hava Durumu

Ukrayna krizinde Türkiye’nin politikası

Yazının Giriş Tarihi: 04.01.2023 14:33
Yazının Güncellenme Tarihi: 04.01.2023 14:33

Rusya-Ukrayna ihtilafı bir yılı doldurmaya yaklaşırken, Türkiye uzun süren bu savaşta önemli bir aktör olmuştur. 24 Şubat’ta Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı saldırı sonrasında ABD ve diğer Batılı ülkeler Rusya’ya karşı yaptırım uygulamışlardır. Rusya’nın askeri, endüstriyel ve teknolojik ürünlere ulaşmasını güçleştirmek, savunma ve güvenlikle ilgili sektörlerini geliştirmesini önlemek amaçlı olan bu yaptırımlara karşın Türkiye Batı’nın yaptırım kararlarına uymayacağını, sadece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nce alınan yaptırımlara itibar edeceğini açıklamıştır. 

Üç kıtanın (Asya, Avrupa, Afrika) kesiştiği bir konumda yer alması dolayısıyla dünya politikasında da stratejik bir öneme sahip olan Türkiye, Batı ile işbirliği içinde ve NATO güvenlik bloğunun hayati bir üyesidir. Bunun yanı sıra Batı’nın karşısında yer alan  Rusya, İran gibi ülkelerle de ilişkilerini sürdürmektedir. Dış politika da etkili ve etkin bir rol üstlenen Türkiye, Ukrayna krizinde de gerek stratejik konumu gerek askeri anlamda artan gücü gerekse de ekonomik işbirlikleri temelinde merkezi bir rol oynamaktadır.  

Doğal kaynaklar ve özellikle temel tarım ürünlerinde dünyada önemli bir yere sahip olan Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışma diğer ülkelerin gıdaya erişimi içinde çok büyük tehdit oluşturmuştur. Ukrayna dünya ihracatında buğday, arpa ve mısırda yüzde 10-15, ayçiçeğinde yüzde 55 paya sahipken, Rusya’nın ise dünyanın en önemli kimyasal gübre ve en büyük doğal gaz  üreticisi ve ihracatçısı olması, küresel piyasalarda tedirginliğe sebep olmaktadır.

Türkiye, Ukrayna-Rusya savaşında enerji ve gıda tedariki gibi kilit kaynaklar için hayati bir geçiş koridoru görevi üstlenmiştir. Savaşın başlamasından bu yana yürüttüğü diplomasi sayesinde Ukrayna limanlarından tahıl sevkiyatını kolaylaştırmıştırUkrayna'nın gıda ve tahıl ihracatının çoğunun Orta Doğu, Afrika ve ötesindeki küresel pazarlara ulaşması için Karadeniz ve Boğazlarda ki deniz sularından geçmesi Türkiye’ye kritik bir rol kazandırmaktadır.

22 Temmuz 2022'de Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Tahıl Koridoru Anlaşması imzalanmıştır. Türkiye ve BM’nin arabuluculuğuyla gerçekleşen bu anlaşma ile Ukrayna limanlarından tahıl ve gübre ihracatının yapılması sağlanmıştır. Ağustos 2022'de yola çıkan ilk gemi seferi ile başlayan seferler, Ekim sonunda Rusya tarafından askıya alınsa da, Türkiye'nin girişimiyle kısa sürede tekrar devam etmiştir. Bu politikalar Türkiye’yi uluslararası sistemde etkili bir aktör hale getirmektedir.

Türkiye, taraflar arasında savaşın gidişatını değiştirebilecek müzakere görüşmelerine ev sahipliği yapması, her iki tarafla da iş birliğine dayalı ilişkilere sahip olması nedeniyle arabuluculuk rolü üstlenerek aktif bir dış politika yürütmektedir. Türkiye, Rusya’dan gaz ithal eden ülkeler arasında bir enerji koridoru olarak da görev yapmaktadır. Ayrıca, Avrupa Birliği'nin doğalgaz alım kanallarını çeşitlendirmek, Avrupa'nın Rus gazına olan bağımlılığını azaltmak ve çeşitli gaz kaynakları eklemek için hazırlanan Güney Gaz Koridoru projesinde de bir kanal görevi görmektedir. Bu Türkiye’nin politika üretirken diğer ülkelere olan bağımlılığını azaltmakta ve diyalog ağını genişletmektedir. Ukrayna Krizi, Avrupa ülkelerini bir enerji dar boğazı içine sürüklemekte, Biden’ın söylemiyle Rusya’nın kışı bir silah olarak kullanmasına vesile olmaktadır. Türkiye’nin Rusya’nın bu politikasından en az etkilenecek ülkelerden biri olması ise, izlediği politikanın bir meyvesidir.

Ukrayna-Rusya ile ilişkilerinde denge siyaseti izleyen Türkiye’nin, hem savaşan taraflar hem de Rusya ile Batı arasında arabuluculuk politikası yürütmesi, dünya politikasında Türkiye’yi stratejik bir aktör haline getirmektedir. Askeri alanda SİHA ve İHA’ ların savaşın gidişatını belirlemede etkili olması da Türkiye’nin uluslararası itibarını artırmaktadır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    Yükleniyor..
    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.